Học Bằng Lái Xe Oto Ở Nhật
Table of contents
Mình mới lấy xong bằng lái oto ở Nhật (thực ra là lấy được 1 tháng rồi 😄), nhận ra có nhiều thông tin hữu ích có thể chia sẻ với ai đó đang cũng có ý định học nên chờ gì nữa nhỉ viết bài này thôi.
↓↓↓ Ảnh khu vực học thực hành lái ở trong trường ↓↓↓
Mình sẽ trình bày theo kiểu top-down nhé. Các bước chính, các thông tin cần thiết trước rồi luyên thuyên ở bên dưới sau.
Các cách lấy bằng
Cái này là cái đầu tiên nên tìm hiểu, tùy trường hợp của mỗi người sẽ có lựa chọn phù hợp.
Đổi bằng lái
Nếu bạn có bằng lái quốc tế rồi ở Việt Nam chẳng hạn, tức là bạn có kỹ năng lái xe ok. Việc bạn cần làm là đến trung tâm bằng lái của địa phương mình ở (ví dụ ở Saitama thì đến 免許センター của Saitama) rồi dự thi để được cấp bằng. Kỳ thi này khó dễ ra sao, lệ phí thế nào mình không rõ. Trường hợp kiểu này hiếm nên cũng không có thông tin gì từ xung quanh.
Học tập trung （合宿）
Bạn sẽ phải đi đến 1 trường dạy lái（教習所）ở địa phương xa nơi mình ở, ăn ngủ sinh hoạt ở đó rồi học liên tục trong khoảng 14, 15 ngày. Học xong và đỗ thi tốt nghiệp của trường thì về trung tâm bằng lái của địa phương mình dự thi để lấy bằng.
Ưu điểm của cách này đầu tiên là rẻ, có chỗ ở bao tiền điện nước nữa mà chỉ khoảng 20 ~ 25 man. Ưu điểm thứ 2 là tập trung trong thời gian ngắn nên nhớ lý thuyết và quen xe dễ hơn học bình thường.
Nhược điểm duy nhất có lẽ là thời gian. Ai đang đi làm như mình chẳng hạn thì việc biến mất hơn 2 tuần là gần như bất khả thi.
→ Thích hợp với bạn nào sinh viên có kỳ nghỉ dài, hoặc bạn nào đi làm nhưng chuyển công ty chẳng hạn nên có thời gian trống đủ dài.
Học lái bình thường
Cơ bản thì giống như học tập trung, mình chỉ nêu ra các điểm khác nhé. Một là không phải học và ăn ngủ liên tục ở trường lái, có thể chọn trường（ドライビングスクール）gần nơi mình sống đặt lịch học theo ý mình và tranh thủ đi học cuối tuần vân vân. Hai là lệ phí, đắt hơn hình thức học tập trung nên giá dao động ở khoảng ~ 35man.
Ưu điểm: sự linh hoạt, ai đi làm chỉ có nghỉ cuối tuần hoặc ai phải đi làm thêm chỉ nghỉ được vài ngày 1 tuần có thể đăng ký học và đến học tùy theo cảm hứng 😆
Nhược điểm: như bạn thấy rồi đó, đắt đỏ. Ngoài ra thì việc linh hoạt quá cũng thành tai hại với ai lười hay đi làm mệt quá không còn sức đi học. Kiến thức cũng khó nhớ hơn nếu như không chủ động ôn tập lại.
Cá nhân mình thì vì chuyển công ty nên có thời gian nghỉ đủ dài đi học tập trung, tuy nhiên lại vướng em bé không thể đi xa 2 tuần được. Cuối cùng phương án mình chọn là học ở trường gần nhà + plan cấp tốc. Tổng thời gian bắt đầu học đến tốt nghiệp là 3 tuần, tiền học thì vẫn đắt như bình thường ~ 35 man 😢
Trình tự từ A-Z đến lúc có bằng
Dù học hình thức nào, ở trường lái nào thì chỉ cần ở Nhật flow cũng sẽ như hình dưới đây.
Lưu ý số giờ thực hành mình đang ghi là của bằng AT (xe số tự động), bằng MT (xe số sàn) thì số giờ thực hành theo quy định phải nhiều hơn. Lý thuyết thì không có gì khác nhau giữa học bằng AT và MT nhé.
Chi tiết quá trình học
1. Làm thủ tục nhập trường
Các thứ cần thiết khi đến làm đăng ký học
- 住民票: không biết cái này là yêu cầu của riêng trường mình học hay không, phải nộp bản phiếu cư trú mà chỉ xuất thông tin người đi học. Chắc do privacy nên họ không muốn giữ thông tin cá nhân của các thành viên khác ở cùng nhà.
- Tiền/thẻ credit: sẽ thanh toán luôn đó, cả hơn 30 man đó 😢
- Kính: sẽ có kiểm tra thị lực nên nếu bạn sủ dụng thì nhớ mang kính của mình đi nhé.
Buổi này lúc đầu mình tưởng chả có gì, nhưng không ngờ cũng mất kha khá thời gian. Ban đầu sẽ được giải thích và tư vấn chọn plan học. Sau đó làm kiểm tra thị lực, phân biệt màu sắc, hoạt động của tứ chi (bị bảo đứng lên ngồi xuống), chụp ảnh. Tiếp theo đóng tiền và được hướng dẫn về cách đặt lịch học sau này, thời gian trường làm việc, vị trí chỗ học lý thuyết, thực hành vân vân. Cuối cùng nhận bộ sách giáo khoa và ra về.
Vậy là con đường chinh phục bằng lái bắt đầu từ đây 😃
2. Học giai đoạn 1
Buổi đầu đi học bạn sẽ được trao cho cái 原簿（げんぼ） - giống như sổ học bạ. Nó rất rất quan trọng trong suốt thời gian học đến khi lấy được bằng.
- Mỗi tiết học lý thuyết hay thực hành kết thúc thày giáo sẽ phải đóng dấu vào học bạ.
- Ở bước cuối cùng đi đến trung tâm bằng lái dự thi, cảnh sát cũng sẽ căn cứ vào sổ học bạ này để xác định là bạn đã học & tốt nghiệp trường lái chưa rồi cho phép dự thi.
Okay, sẵn sàng học rồi! Nghĩ vậy nhưng mà chưa được học ngay đâu. Tiết học đầu sẽ phải làm 1 cái test gọi là ODC適性検査, mục đích của nó là để xác định “khả năng” và “tính cách” của bạn. Ví dụ có mục test mình viết được bao nhiêu chữ A trong 60s chẳng hạn. Tóm lại nó sẽ xác định xem mình “nhanh nhẹn” ra sao, đồng thời các câu hỏi khác nữa để xem “tính cách” có bốc đồng có xu hướng hành động gây ra nguy hiểm không. Kết quả test này cuối cùng cg sẽ được nộp lên cảnh sát cùng học bạ.
Nội dung học của giai đoạn 1 này gồm có 10 bài lý thuyết và 12h tập lái.
Tiết học lý thuyết khá là nghiêm túc, ví dụ ra khỏi lớp giữa chừng hay ngủ trong giờ sẽ bị coi là chưa dự trọn vẹn tiết học đó và không được đóng dấu, phải học lại. Giảng viên Nhật nói khá to rõ và hài hước là ấn tượng của mình. Các nội dung trong bài học quan trọng và khả năng cao xuất hiện trong thi cũng được giảng viên chú ý cho. Sẽ rất là dễ học nếu bạn tiếng Nhật tốt, không bị rào cản ngôn ngữ.
Tiết học thực hành thì hơi khác một chút. Học 1 - 1 với hướng dẫn viên, mỗi tiết hướng dẫn viên thường cầm lái trước làm mẫu rồi sau đó đổi chỗ cho bạn thực hành. Chính vì 1 - 1 nên sẽ hơi mệt nếu tiết học gặp hướng dẫn viên trái khoáy. Có người nhẹ nhàng từ tốn chỉ dẫn, có người ngược lại, đại ý là có sự “chênh lệch” khá rõ giữa mỗi người. Làm quen và thích nghi với cách chỉ dẫn của mỗi người là một lời khuyên của mình cho các bạn.
3. Thi lấy bằng tạm（仮免）
Bằng tạm mang ý nghĩa như sau, khẳng định mình đã học xong các luật giao thông và kỹ năng lái xe cơ bản, đủ điều kiện ra đường thực tế luyện tập lái. Do đó cần chú ý là nếu trượt không có bằng tạm, bạn sẽ không thể tiếp tục học sang phần thực hành của giai đoạn 2.
Bằng tạm thì có thể thi ở ngay trường mình học (không giống bằng thật phải đi đến trung tâm bằng lái). Bản chất nó là 1 mẩu giấy in thôi, sau khi đỗ thày giáo sẽ mang mẩu giấy đó đi xin dấu cảnh sát cho. 😅
Thi bằng tạm thì chỉ có thi lý thuyết, tuy nhiên điều kiện để dự thi được là bạn phải qua bài test 見極め - chính là tiết học thực hành thành cuối cùng. Tiết học đó hướng dẫn viên sẽ đánh giá xem kỹ năng lái bạn học được đủ yêu cầu hay chưa.
Đề thi có 50 câu trắc nghiệm làm trong 30p, tương ứng với 100 điểm, trên 90 điểm là đỗ. Nó không khó nên nếu ôn tập và nhớ lý thuyết tốt, bạn có thể làm vèo trong 15p và đỗ 98 điểm giống như mình. 😊
Nếu có gì phải lưu ý thì theo mình là các câu hỏi bẫy（仕掛け設問）. Có nhiều kiểu bẫy, ví dụ như dùng biển báo hao hao giống nhau để lừa, hoặc bẫy ở các con số, nhưng loại bẫy phổ biến nhất là bẫy “từ keyword”.
Ví dụ như 2 câu sau
1. Ở ngã giao, khi định rẽ trái hay phải, cần phải bật đèn xi nhan ra hiệu ở 前後 30m
2. Ở ngã giao, khi định rẽ trái hay phải, cần phải bật đèn xi nhan ra hiệu ở 手前 30mThì câu 2 với từ 手前 mới là đúng chẳng hạn.
4. Học giai đoạn 2
Ở giai đoạn 2, sau khi đã quen với việc học ở giai đoạn 1 rồi thì gần như không có gì lạ lẫm nữa.
Điều duy nhất khó khăn hơn là việc luyện tập lái ở ngoài đường thật. Lý do nó khó khăn hơn thì có nhiều, có thể kể ra như sau:
- khác trong trường lái chỉ có các xe oto khác thì đường thật phức tạp hơn nhiều, người đi bộ, xe đạp và rất nhiều oto.
- đường thật các loại biển báo（標識）các vạch chỉ dẫn trên đường（標示）đa dạng và nhiều hơn nhiều. Bạn phải đọc và phản xạ với chúng trong lúc lái.
- áp lực đến từ các xe khác. Xe oto với kích thước to lớn nên sự di chuyển của xe này ảnh hưởng trực tiếp đến các xe khác. Nếu đường giới hạn tốc độ 40km/h thì đi chậm hơn 40km/h sẽ bị thày thúc ngay. Ở nhật rất ngộ nghĩnh là việc đi với tốc độ bằng hoặc trên 1 chút giới hạn lại hoàn toàn bình thường. Sau này mình lái xe thực tế cg thấy như vậy, đường 40km/h thì mọi ng sẽ đi khoảng 45 km/h.
Một vài điểm đặc biệt nữa có thể kể đến như sau:
- có tiết học sơ cứu thực hành với người nộm
- có tiết học thực hành theo nhóm, thay nhau lái rồi sau đó trở về phòng và nhận xét lẫn nhau.
- có giờ luyện tập lái đường cao tốc, bạn sẽ được trải nghiệm đi lên đường cao tốc thật và phóng với tốc độ 80 ~ 100 km/h.
Chắc các bạn cũng thấy rồi đó, trường lái dạy rất kỹ càng. Với 31h học thực hành trên xe, đảm bảo tốt nghiệp xong bạn hoàn toàn đủ khả năng lái ra ngoài thực tế luôn.
5. Thi tốt nghiệp
Sau khi hoàn thành hết các số giờ học theo quy định, trường sẽ nhắc bạn đăng ký thi tốt nghiệp. Chắc muốn tốt nghiệp sớm mà còn rảnh chỗ cho trường nhận học sinh mới 😃
Thi tốt nghiệp sẽ là thi thực hành nhé, chỉ thực hành thôi. Dĩ nhiên là ở trên đường thật, duy chỉ bài thi lùi đỗ xe/quay đầu xe thì thực hiện ở trong trường lái. Course lái thì trước khi thi, giám thị sẽ giải thích đồng thời trong quá trình thi giám thị cũng sẽ nhắc đến đâu rẽ trái rẽ phải. Nói chung bạn yên tâm, tập trung vào lái xe là đủ rồi.
Cách thức tính điểm thì hình dung là sẽ bị trừ điểm dần theo các lỗi mắc phải. Các lỗi nặng nhất có thể kể đến là bỏ qua đèn xanh đèn đỏ, không nhường đường cho người đi bộ ở nơi có vạch qua đường, không đánh cổ xác nhận bằng mắt các góc chết khi rẽ hay lùi xe vân vân.
Thi xong bài thi tốt nghiệp kết quả sẽ được công bố ngay sau buổi thi kết thúc. Nếu như chẳng may bị trượt, bạn phải học 1 tiết thực hành để bổ sung lại kiến thức trước khi có thể đăng ký thi lại. Còn khi đỗ xong rồi thì trường cấp giấy tốt nghiệp, soạn bộ hồ sơ cần thiết và giải thích chi tiết các bước lên trung tâm bằng lái dự thi lấy bằng thật.
6. Thi lấy bằng ở trung tâm bằng lái
Sau đây là chi tiết 流れ một ngày thi lấy bằng ở trung tâm bằng lái tỉnh Saitama của mình. Mình nghĩ ở địa phương khác cũng tương tự thôi nên các bạn tham khảo nhé. Ở đây họ chỉ làm việc trong ngày trong tuần do đó bạn cần xác định trước là phải nghỉ 1 ngày rước được bằng về nhé.
- Khoảng 8h30 đến trung tâm bằng lái, mua cái tem thay tiền mặt（収入印紙）để dán vào bộ hồ sơ dự thi
- Sau đó thì vào xếp hàng đến 9h đợi họ mở quầy 受付 (nhớ vào đúng hàng xếp cho 外国人, vào hàng này lại đỡ đông hơn hàng bình thường nữa)
- Ở quầy 受付 họ sẽ xem hồ sơ, hỏi muốn thi bằng ngôn ngữ gì (nhật, anh vân vân nhưng không có tiếng Việt)
- Tiếp theo là đến kiểm tra thị lực rồi được hướng dẫn đi lên tầng 2 vào phòng thi. Có vài phòng nhưng vào phòng nào cũng được không sao cả
Các bạn nhớ đi vệ sinh trước khi vào phòng, tại vì một khi vào phòng thi thì không được ra nữa - Sẽ phải đợi trong phòng thi khá lâu vì đến lúc đầy ắp thí sinh trong phòng thì họ mới cho bắt đầu thi. Hôm mình đi thì khoảng 10h30 bắt đầu thi, thi xong lại xuống tầng 1 đợi kết quả được thông báo qua màn hình
- Một khi có kết quả rồi, không may mắn bị trượt thì bạn phải về nhà rồi lên thi lại hôm khác vì một hôm ở đây chỉ tổ chức thi 1 lần thôi. Nếu bạn đỗ rồi thì hãy đi ăn trưa thôi, tầng 1 có căng tin khá rẻ đồ ăn mình thấy cũng ngon.
- Đến khoảng 13h sẽ được triệu tập lên lại đúng phòng đã thi để nghe hướng dẫn thủ tục cấp bằng. Rồi theo chỉ thị đi chụp ảnh, đi mua tem thay tiền mặt cho lệ phí cấp bằng vân vân
- Xong xuôi tất cả, đợi rụng cả hàm thì tầm 15h một cô cảnh sát mang theo 1 vali “kiên cố” đựng bằng lái sẽ đến phát cho cả phòng thi. Cô gọi theo thứ tự và phát cho từng người một, được phát xong sẽ về luôn chứ không phải đợi cả phòng, may quá 😭
Cuối cùng
Sau khi có bằng, chúc mừng nhé vì bạn có thể lái xe rồi. Tuy nhiên chắc không nhiều người sẽ chọn mua xe để đi dù xe oto ở Nhật rất là rẻ luôn, lý do thì có nhiều lắm, đặc biệt là chi phí và các thủ tục phiền hà để duy trì cái xe đó. Do đó lựa chọn dùng các dịch vụ Car sharing hay Rental Car sẽ hợp lý hơn cả. Phần tiếp theo mình dự định sẽ giới thiệu và chia sẻ kinh nghiệm sử dụng dịch vụ Car Sharing.
Update: bài viết về các dịch vụ thuê xe đã có ở đây Các Dịch Vụ Thuê Xe Ở Nhật